سبک های دلبستگی بین فردی در بزرگسالان
هر انسانی برای زندگی کردن و بقا نیاز به برقراری ارتباط با اطرافیانش دارد. در حقیقت هر فردی برای داشتن خانواده، دوست، عشق، تولید مثل و… به ارتباطات وابسته می باشد. برقراری ارتباط باید خانواده و دوستان توسط یک پیوند عاطفی ایجاد میشود که به آن دلبستگی میگویند. بنابراین در این مقاله به بررسی سبک های دلبستگی بین فردی در بزرگسالان می پردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید
دلبستگی چیست؟
دلبستگی یک پیوند عاطفی با شخص دیگر است. بالبی معتقد بود که اولین پیوندهایی که کودکان با مراقبانشان ایجاد کردند، تأثیر فوق العاده ای دارد که در طول زندگی ادامه می یابد. او پیشنهاد کرد که دلبستگی همچنین باعث نزدیک نگه داشتن نوزاد به مادر می شود و در نتیجه شانس بقای کودک را افزایش می دهد. بالبی دلبستگی را محصول فرآیندهای تکاملی می دانست. در حالی که تئوری های رفتاری دلبستگی نشان می دهد که دلبستگی یک فرآیند آموخته شده است، بالبی و دیگران پیشنهاد کردند که کودکان با یک انگیزه ذاتی برای ایجاد دلبستگی با مراقبین متولد می شوند.
در طول تاریخ، کودکانی که نزدیکی خود را با یک شخصیت دلبستگی حفظ میکردند، بیشتر از راحتی و محافظت برخوردار میشدند و بنابراین احتمال بیشتری داشت که تا بزرگسالی زنده بمانند. از طریق فرآیند انتخاب طبیعی، یک سیستم انگیزشی طراحی شده برای تنظیم دلبستگی پدید آمد. بنابراین چه چیزی دلبستگی موفق را تعیین می کند؟ رفتارشناسان پیشنهاد میکنند که این غذا بود که منجر به شکلگیری این رفتار دلبستگی شد، اما بالبی و دیگران نشان دادند که پرورش و پاسخدهی، تعیینکننده اصلی دلبستگی است.
موضوع اصلی نظریه دلبستگی این است که مراقبان اولیه که در دسترس هستند و به نیازهای نوزاد پاسخ می دهند، به کودک اجازه می دهند احساس امنیت را در خود پرورش دهد. نوزاد میآموزد که مراقب او قابل اعتماد است، که پایگاهی امن برای کودک ایجاد میکند تا سپس جهان را کشف کند.
سبک های دلبستگی بین فردی
بر اساس مطالعات بارتولمیو و هوروویتز چهار سبک دلبستگی برای بزرگسالان وجود دارد. این چهار سبک دلبستگی عبارتند از؛
سبک دلبستگی ایمن
پریشان-اضطرابی
پریشان بیمناک-اجتنابی
بی اعتنا-اجتنابی
اغلب مردم درجات متفاوتی از چهار سبک دلبستگی دارند که ممکن است در طول زمان تغییر کند. در زیر به ویژگی های غالب هر یک از سبک های دلبستگی خواهیم پرداخت:
سبک دلبستگی ایمن
این افراد احساس امنیت بالایی داشته و روابط مطلوبی با دیگران دارند. البته افراد با سبک دلبستگی ایمن کامل و بدون نقص نیستند. آن ها نیز مانند دیگر سبک های دلبستگی هنگامی که دچار مشکل می شوند ناراحت می شوند. در واقع آن ها پاسخدهی منطقی به مشکلات ارتباطی دارند و سبک دلبستگی آن ها نسبت به سبک های دیگر رشد یافته تر است. افرادی که دارای سبک دلبستگی ایمن می باشند حداقل چند مورد از ویژگی های زیر را دارند:
هوش هیجانی بالاتر؛ قادر به انتقال هیجانات مناسب و سازنده هستند.
قادر به انتقال و دریافت بیان سالم صمیمیت می باشند.
قادر به وضع مرزهای سالم، مناسب و معقول در صورت لزوم می باشند.
داشتن احساس امنیت به هنگام تنهایی و در کنار یک فرد دیگر.
داشتن دید مثبت از روابط و تعاملات بین فردی.
توانایی حل مساله در برخورد با مشکلات ارتباطی برای حل و فصل آن.
تاب آوری بالا به هنگام از بین رفتن روابط غیرمنطقی و یا ترک شدن توسط دیگران.
سبک دلبستگی پریشان- اضطرابی
افراد با دلبستگی پریشان-مضطرب افرادی هستند که نگران از دست دادن روابط و صمیمیت خود می باشند. این افراد برای حفظ روابط خود از رفتارهای ناپخته و هیجان مدار استفاده می کنند. آن ها به دلیل آشفتگی و تلاش هیجان مداری که برای حفظ روابط خود دارند به طور معمول نه تنها دیگران را جلب نمی کنند بلکه احساس چسبندگی بیش از حد به دیگران داده و باعث می شوند که بیشتر پس زده شوند. افراد با سبک دلبستگی پریشان-اضطرابی به طور معمول حداقل چندین مورد از ویژگی های زیر را دارا می باشند:
عصبی بودن و احساس عدم امنیت در مورد روابط به طور کلی و روابط عاشقانه به طور خاص
تمایل به احساس استرس به هنگام روابط واقعی و یا حتی تصور در مورد داشتن رابطه. استرس ها ممکن است به دلایل مختلفی از جمله احساس مالکیت، حسادت، حساسیت بیش از حد، وسواس و .. ظاهر شوند.
داشتن افکار منفی در رابطه با تفسیر معنای کلمات و اقدامات دیگران در روابط بین فردی
نیاز به تایید دائمی عشق و علاقه دیگران برای احساس امنیت
نمایشی بودن در روابط و طرح ریزی داستان های ساختگی برای احساس اطمینان از علاقه دیگران.
داشتن تاریخچه روابط آشفته هیجانی
سبک دلبستگی بی اعتنا-اجتنابی
به طور کلی افراد با سبک دلبستگی بی اعتنا-اجتنابی تمایل به ایجاد روابط نداشته و معمولا تعهدی به روابط خود ندارند. آن ها منفعل بوده و علاقه ای به دیگران نشان نمی دهند. افرادی که این سبک در آن ها غالب است حداقل چند مورد از ویژگی های زیر در آن ها بارزتر است:
این افراد بسیار خودخواه و خودمحور هستند. آن ها به لحاظ عاطفی و رفتاری به صورت افراطی مستقل اند.
این افراد از صمیمیت واقعی اجتناب و دوری می کنند و تعدات عاطفی زیادی ندارند.
میل به آزادی عاطفی و جسمی(در واقع دوست ندارند تعهد داشته باشند و می خواهند آزاد باشند).
اولویت زندگی آن ها روابط عاشقانه نیست و بیشتر به سفر، سرگرمی، کار و … علاقه دارند.
این افراد اگر روابط عاشقانه ای هم داشته باشند به شدت خودمحورند و ممکن است به تعهداتشان پایبند نباشند.
حتی اگر آشنا و فامیل زیادی داشتبه باشند تعداد روابط نزدیک آن ها به شدت کم است.
سبک دلبستگی بیمناک-اجتنابی
این افراد به طور کلی روابط نزدیک کمی دارند و علت این روابط اندک بی تفاوتی نیست بلکه آن ها از داشتن روابط عاطفی و نزدیک می ترسند. افرادی که بیمناک-اجتنابی هستند دارای ویژگی هایی می باشند که در زیر گزارش شده است:
اغلب افرادی هستند که تجربیات ناگواری مثل سوء استفاده یا رها شدن در زندگی را داشته اند.
به روابط صمیمی نگرش دوسویه ای دارند به طوریکه همزمان هم تمایل به روابط داشته و هم از داشتن ارتباط ترس داشته و مقاومت می کنند.
اعتماد به نفس پایینی داشته و متکی به دیگرانند.
در موقعیت های عشق و روابط صمیمی احساس ترس شدیدی دارند.
همانند سبک دلبستگی بی اعتنا-اجتنابی نسبت به نیت، اعمال و حرف های دیگران مشکوک هستند.
همانند سبک دلبستگی بی اعتنا-اجتنابی این افراد نیز روابط نزدیک محدودی دارند.
جمع بندی ای سنجش
در این مقاله در مورد سبک های دلبستگی بین فردی در بزرگسالان صحبت شد. همانطور که گفته شد سبک های دلبستگی بین فردی در بزرگسالان چهار نوع می باشد(سبک دلبستگی ایمن، پریشان-اضطرابی، پریشان بیمناک-اجتنابی و بی اعتنا-اجتنابی).
در ادامه پرسشنامه سبک های دلبستگی در دسترس شما عزیزان قرار داده شده است.
درباره مرتضی کاظمی
مشاور و مدیر تیم دکترگودفیلینک و موسس و مسئول فنی مرکز مشاوره راه زندگی
نوشته های بیشتر از مرتضی کاظمی
دیدگاهتان را بنویسید